Emerytura minimalna – komu przysługuje i kiedy

Czy istnieje w Polsce minimalna emerytura? Jak najbardziej tak, chociaż nie każdemu będzie ona przysługiwała. Kiedy i dla kogo świadczenie to jest dostępne? Ile wynosi jego wartość w tej chwili? Jakie są uprawnienia obywatela w tym zakresie?

Emerytura w naszym kraju wedle obecnych przepisów jest dostępna dla mężczyzn w wieku 65 lat oraz dla kobiet od lat 60. Dawniej jednym z wymogów uprawniających do pobierania emerytury był staż pracy. Dziś przepis ten jednak nie obowiązuje i wystarczy jeden dzień oskładkowanej pracy, by zyskać uprawnienia do przyznania emerytury.

Wartość emerytury jest obliczana na podstawie wpłacanych składek. Zgromadzoną przez lata pracy kwotę dzieli się przez prognozowaną długość życia – liczbę, która zostaje określona na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego. Uzyskana wartość to wysokość indywidualnej emerytury.

Czasem się jednak zdarza, że wartość emerytury jest wyjątkowo niska. Może tak się stać choćby w przypadku osób zatrudnianych na nieoskładkowane umowy o dzieło. Takim osobom może pomóc emerytura minimalna.

Aktualnie wartość emerytury minimalnej wynosi tysiąc sto złotych brutto i jest co roku waloryzowana. Oznacza to, że wraz z wzrostem cen i kosztami życia, wartość minimalnej emerytury też nieznacznie rośnie. Teoretycznie co najmniej tyle właśnie powinien dostawać każdy emeryt.

W praktyce zdarzały się osoby, którym ZUS wypłacał nawet poniżej złotówki. Jedna z najniższych emerytur w kraju wynosiła dwa gr – za jeden dzień pracy. Niewiele większa była emerytura innej osoby, która przepracowała według prawa półtora miesiąca – tylko cztery grosze.

Niestety, uzyskanie praw do minimalnej emerytury wiąże się z pewnymi ograniczeniami i nie każdemu będzie ona przysługiwać. Choć wspomniany wcześniej staż pracy nie liczy się w przypadku osób, które uzyskają wyższą emeryturę, to jest to jeden z wymogów uprawniających do uzyskania minimalnej emerytury.

Otrzymasz zatem minimalną emeryturę, kiedy:

• ukończyłeś i jesteś w stanie udowodnić 25 lat pracy (dla mężczyzn) lub…
• ukończyłaś i jesteś w stanie udowodnić 20 lat pracy (dla kobiet) oraz…
• okresy nieskładkowe nie mogą przekroczyć 1/3 okresów składkowych.

Przy określaniu uprawnień do emerytury liczą się zarówno okresy składkowe, jak i nieskładkowe. Oznacza to, że np. okres pobierania zasiłku chorobowego nie może być dłuższy niż 1/3 czasu, w którym pozostawaliśmy w stosunku pracy. Innymi słowy na 30 lat pracy może przypadać tylko 10 lat bez opłacania składki na ZUS.

Mężczyzna, który przepracował 24 lata życia, a także kobieta, która pracowała lat 20, ale przez kolejne 20 pobierała zasiłek chorobowy czy opiekuńczy, nie uzyskają zatem uprawnień do minimalnej emerytury. Warto tu też podkreślić, że umowa zlecenie oraz umowa o dzieło nie wliczają się do stażu pracy ze względu na swój charakter.

Emerytura minimalna jest przyznawana automatycznie. Nie potrzeba składać o nią dodatkowych wniosków. Mogą się jej spodziewać osoby, które przez większą część swojego życia pracowały za minimalne zgodne z prawem wynagrodzenie. Także wtedy, gdy opłacamy składki w kwocie minimalnej – jak robi wielu drobnych przedsiębiorców – może się okazać, że uzyskany kapitał jest niższy niż kwota gwarantowana emerytury i także w tym wypadku obywatelowi zostanie przyznana emerytura minimalna.