Altana i wiata śmietnikowa w prawie – co mówią przepisy

Coraz częściej Polacy decydują się na to, by postawić na swoich działkach altanę lub wiatę śmietnikową. Sama budowa wiaty śmietnikowej nie jest nadmiernie skomplikowanym zadaniem. Warto jednak znać przepisy, aby wiedzieć, gdzie ulokować tego typu obiekt i na jakich zasadach należy to robić. Nieco inne reguły stosuje się w przypadku altan i wiat na prywatnych posesjach niż na osiedlach czy tam, gdzie są domy wielorodzinne. Czy wiata wymaga zgłoszenia? Co to jest wiata według prawa budowlanego? Warto też zastanowić się nad tym, dlaczego w ogóle należy stawiać altany śmietnikowe.

Czym jest wiata śmietnikowa – przepisy prawa o altanach i wiatach

W praktyce można uznać, że altana i wiata śmietnikowa to obiekt tego samego rodzaju (różnią je pewne kwestie konstrukcyjne). Altana lub wiata według prawa budowlanego nie ma ścisłej definicji, choć w przepisach są określone pewne reguły ulokowania takiego budynku na posesji. Jeśli jest taka potrzeba, w postępowaniu prawnym stosuje się potoczne znaczenie tych terminów, przy czym zapisy prawa uznają, że wiaty i altany śmietnikowe to tak zwana mała architektura miejska (Art. 3, Pkt. 4, podpunkt c ustawy Prawo budowlane). Budynki takie mają prosty charakter. Powstają z różnych materiałów i mają różne wymiary. Są lekkie, zadaszone, mogą też być częściowo lub w całości ogrodzone. Stawiane są po to, aby:

• pojemniki na odpady były zabezpieczone przed czynnikami atmosferycznymi (śniegiem, deszczem, wiatrem, słońcem)
• pojemniki na śmieci były zabezpieczone przed zwierzętami oraz osobami postronnymi
• zagwarantować śmietnikowi lepszą higienę, uporządkowanie i organizację przestrzenną
• zapewnić śmietnikowi większą estetykę

Altany i wiaty śmietnikowe znakomicie sprawdzają się w powyższych rolach. W tym kontekście są to obiekty praktyczne i funkcjonalne. Muszą być jednak postawione zgodnie z przepisami. Czy budowę wiaty trzeba zgłaszać? W kwestii tego, co mówi prawo budowlane, pozwolenie na budowę wiaty śmietnikowej było wymagane do 2017 roku. Po tej dacie zmieniły się przepisy i dziś wystarczy wiatę zgłosić, spełniając przy tym pewne warunki.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi regulacjami, przydomowa wiata śmietnikowa podlega zgłoszeniu, jeśli jej powierzchnia jest mniejsza niż 50 m². Z kolei altana nie może przekroczyć 35 m². Dodatkowym obostrzeniem jest to, że na posesji nie może być więcej niż dwa takie obiekty na każde 1000 m² działki w przypadku wiat lub 500 m² dla altan. Po przekroczeniu którejkolwiek z tych wartości, altana lub wiata wg prawa budowlanego może powstać, o ile inwestor uzyska pozwolenie na budowę. Odległość śmietnika od budynku i jego usytuowanie na działce prywatnej zależy od decyzji właściciela. Warto jednak zauważyć, że najczęściej wybierane opcje to:

• wiata śmietnikowa w ogrodzeniu (zwłaszcza w narożniku lub pobliżu furtki)
• wiata śmietnikowa przy domu
• wiata w głębi posesji

Jeśli chodzi o śmietniki osiedlowe, przepisy są zdecydowanie bardziej szczegółowe i restrykcyjne, aczkolwiek dotyczą przede wszystkim ulokowania obiektu. Zgodnie z prawem, miejsce na gromadzenie odpadów powinno być wyraźnie wydzielone. Śmietnik osiedlowy nie może się zarazem znajdować w odległości mniejszej niż 10 m od okien i drzwi budynków mieszkalnych (i nie dalej niż 80 metrów od najdalszego wejścia do budynku). Należy go też ulokować przynajmniej 3 m od granicy sąsiada (wyjątek to dwa obiekty tego rodzaju stykające się ze sobą na granicy), a także w odległości co najmniej 10 m od placów zabaw, miejsc rekreacji i boisk przeznaczonych dla dzieci i młodzieży.

Wady i zalety altan śmietnikowych – czy warto taki obiekt postawić

Budowa lub montaż wiaty śmietnikowej to przede wszystkim korzyści dla inwestora, niezależnie od tego, czy chodzi o osiedle, czy działkę z domem wielorodzinnym lub jednorodzinnym. Dobrze jednak rozważyć wszystkie argumenty za i przeciw budowie tego typu obiektu.

Do największych minusów z pewnością należą koszty. Najtańsza przydomowa wiata śmietnikowa to przynajmniej kilkaset złotych, przy założeniu, że podłoże zostało już wcześniej odpowiednio przygotowane. Droższe są wiaty śmietnikowe drewniane, a jeszcze większy koszt to wiata śmietnikowa stalowa czy wiata śmietnikowa murowana. Trzeba się w ich przypadku liczyć z wydatkiem co najmniej kilku tysięcy złotych. Największe osiedlowe wiaty panelowe mogą natomiast kosztować nawet kilkanaście tysięcy złotych. Wymiary wiaty śmietnikowej wpływają zresztą w istotny sposób na koszt całej inwestycji. Szczególnym problemem, zwłaszcza w przypadku działek o małym metrażu, może być również to, że na altanę lub wiatę należy wygospodarować odpowiednio dużą przestrzeń.

Wśród zalet wiat i altan śmietnikowych należy wymienić przede wszystkim większe bezpieczeństwo, uporządkowanie i higienę śmietnika. Ochrona przed dostępem dla osób postronnych i zwierząt oraz zabezpieczenie przed warunkami atmosferycznymi pozwala na większy komfort użytkowania tego miejsca. Znaczenie ma także podniesienie estetyki otoczenia poprzez zamaskowanie kontenerów ze śmieciami. Plusem jest również łatwość montażu i ograniczenie wszelkich formalności związanych z budową wiaty do minimum, a także dość szeroki wybór form tego rodzaju obiektów. Choć są one dość jednorodne, możliwość postawienia drewnianej, stalowej lub murowanej wiaty śmietnikowej daje już dość szerokie opcje aranżacyjne. Gotowe, nowoczesne wiaty śmietnikowe są zresztą naprawdę atrakcyjne wizualnie.